Zachowanie rodziców wpływa na dziecko? Obsesja na punkcie wyglądu

Kultura botoksu szkodzi poczuciu własnej wartości u dzieci

Artykuł autorstwa Jespera Juula

Trudno trafić dzisiaj na lekarza lub terapeutę, który ma dość odwagi, żeby powiedzieć trzydziestoletniej kobiecie, która kupuje sobie w klinice urody nową, gładką twarz, że jej pogoń za perfekcyjnym wyglądem szkodzi poczuciu własnej wartości jej dzieci. To samo zresztą dotyczy czterdziestoletniego mężczyzny, który sądzi, że łatwiej będzie mu znaleźć nową żonę, jeśli zbuduje sylwetkę, którą uważa za atrakcyjną.

Obsesja rodziców na punkcie wyglądu

Nawet już pięciolatki przejmują od rodziców tę obsesję na punkcie perfekcyjnego wyglądu i potrafią zamartwiać się, czy nie są za grube, nieładne albo niefajne − zamiast cieszyć się po prostu tym, kim są.

Czy wygląd nie jest jednak osobistą sprawą dorosłych? Owszem, jest. Jednak ktoś musi im zwrócić uwagę na to, jaki wpływ ma obsesyjne myślenie o swoim wyglądzie na najbliższych im ludzi i całe społeczeństwo.

Jak zachowanie rodziców wpływa na dziecko Rywalizacja obsesja na punkcie wyglądu — Jak zachowanie rodziców wpływa na dziecko? Rywalizacja i obsesja na punkcie swojego wyglądu. Zdjęcie: Pixabay

Destrukcyjna rywalizacja społeczna

Panująca w naszych społeczeństwach rywalizacja pozostawia coraz więcej dzieci i młodych ludzi z poważnymi problemami egzystencjalnymi i psychospołecznymi. Stale pytamy: „Kto jest temu winny? Kto ponosi odpowiedzialność?”. Jedna z najbardziej popularnych odpowiedzi brzmi: „Rodzice nie mają dość odwagi, żeby wziąć się za wychowywanie swoich dzieci”.

Mam od lat kontakt z tysiącami rodziców i nigdy nie odniosłem wrażenia, jakoby brakowało im odwagi. Za to często obawiają się skrzywdzić swoje dzieci albo w jakiś sposób im zaszkodzić. Mają też trudność z odróżnieniem u nich frustracji od smutku, zresztą tak samo jak mają problem z odczytywaniem własnych uczuć.

To nie wychowanie wychowuje dzieci, ale zachowanie rodziców i innych ważnych dla nich osób.

Lepszy wygląd nie wzmacnia poczucia własnej wartości

Od kilku dziesięcioleci żyjemy w kulturze botoksu, w której nawet inteligentni i wykształceni ludzie inwestują swój cenny czas i energię w narcystyczne próby wyglądania lepiej, ważenia mniej, posiadania większych muskułów i tak dalej. Wydaje im się, że w ten sposób wzmocnią swoje poczucie własnej wartości.

Prawda jest jednak taka, że na tej drodze mogą jedynie rozdymać swoje ego i pewność siebie, co pozwala im zagłuszać lęk przed przegraną w wyścigu o zasługi, stanowisko, uwagę innych ludzi, seks i perfekcyjne życie.

Dzieci naśladują rywalizację i współzawodnictwo dorosłych

Nie tylko dzieciom źle wiedzie się w społeczeństwie współzawodnictwa. Wielu dorosłych obrało w swoim życiu kurs kolizyjny ze ścianą i tylko nieliczni są w stanie wytrzymać konkurencyjne tempo pracy bez utraty zdrowia, jakości życia lub więzów rodzinnych. Ludziom brakuje wewnętrznego kompasu. Czasami dopiero gdy ulegają wypaleniu zawodowemu albo zapadają na jakąś poważną chorobę, zaczynają go poszukiwać.

Dzieci bardzo wcześnie przejmują od dorosłych tę skłonność do pogoni za bezsensem. Kiedy zaszczepi się w ich duszach tego rodzaju pragnienia i uczucia, trudno je potem wyplenić jakimkolwiek wychowaniem czy moralizowaniem.

Pozostaje w nich na długo negatywny obraz samych siebie i zupełny brak kontaktu z własnym wnętrzem. Ta kombinacja prowadzi do dużego cierpienia i destrukcyjnego zachowania przez cały wiek nastoletni aż do dorosłości.

Jak zachowanie rodziców wpływa na dziecko?

Problem polega na tym, że dzieci nie zdobędą żadnej mądrości ani kompetencji życiowych, jeśli nie będą obcowały z kompetentnymi i empatycznymi dorosłymi, którzy potrafią stawiać im życzliwy opór. Niestety często ich rodzice sami są zewnętrznie sterowalni przez otoczenie, polityków, media i reklamę, za wszelką cenę unikają istotnych konfliktów i zagłuszają w sobie głębsze uczucia. Nie da się zainspirować dziecka do samodzielnego myślenia, jeśli samemu robi się tylko to i myśli tylko to, co wszyscy wokół, albo to, co każe coach.

Kompetencje relacyjne w edukacji Reklama książki — Kompetencje relacyjne w edukacji. Reklama najnowszej książki Jespera Juula

Dzisiejsze dzieci są tak samo kompetentne jak zawsze, ale ich kompetencje nie dotyczą każdej dziedziny. Dlatego potrzebują przewodnictwa dorosłych, którzy potrafią w dialogu pokazać im, czym różni się prawdziwa potrzeba od zwykłego pragnienia lub zachcianki. Oraz jak można swoim życiem realizować istotne, centralne wartości.

Kształtowanie wartości u dzieci

Przez wiele stuleci rolę regulatorów bardzo dobrze pełniły reguły moralne i różne zakazy społeczne, które miały powszechne znaczenie. Dobre życie znaczyło wtedy tyle, co stopienie się w jedno z tapetą, czyli bycie doskonałym konformistą. Dzisiaj nie posiadamy moralnego konsensusu nawet tam, gdzie bardzo by nam się przydał. Żyjemy w czasach, w których zewnętrzne kompasy wskazują we wszystkich możliwych kierunkach.

Jeśli więc chcemy być zdrowsi i silniejsi, musimy wykształcić w sobie wewnętrzny kompas, który będzie stale wskazywał na nasze wartości. Wielu polityków przy władzy boi się właśnie takich ludzi, bo niełatwo nimi sterować z zewnątrz.